1-شیوع ویروس کرونا منجر به بازنگری درباره مدل کسب و کار دانشگاه‌ها در ارتباط با دانشجویان بین‌المللی شده است. نزدیک به هفتصد سال پیش دانشگاه‌های سرآمد اروپای قرون وسطی، از آکسفورد تا پادوا، برای مقابله با طاعون تعطیل شدند و تعداد و کیفیت کمک‌هزینه‌های تحصیلی خود را به شکل قابل توجهی پایین آوردند؛ اقدامی که ناباورانه برای دهه‌های متمادی ادامه یافت. این روزها نیز دانشگاه‌ها امیدوارند که این اتفاق بر اثر همه‌گیری ویروس کرونا گریبان‌گیر آنها نشده و با حداقل تلفات به پایان برسد.
2-هم‌اکنون، مسئولان بیش از صدها دانشگاه و موسسه آموزش عالی در سرتاسر دنیا برای حل مشکلات کوتاه‌مدت ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا تلاش می‌کنند؛ از رسیدگی به وضعیت سلامت کارکنان و دانشجویان خود گرفته تا تعطیلی دانشکده‌ها و وفق دادن خود با سیستم جدید آموزش و آزمون آنلاین. در عین حال، بسیاری دیگر نگران آثار مخرب بلندمدت این ویروس جهانگیر هستند که پیش‌بینی می‌شود به تغییر ساختارها و حتی تعطیلی‌های احتمالی بینجامد.
3-آثار اقتصادی و اجتماعی این ویروس همه‌گیر در حال سرعت بخشیدن به تغییراتی در نحوه پذیرش دانشجویان، درآمدها و شیوه عملکرد دانشگاه‌ها است که از هر لحاظ شکل تحصیلات عالی را از چگونگی تامین مالی گرفته تا نحوه تدریس متحول خواهند کرد.
4-در این میان، نظام‌های آموزشی بازارمحور کشورهای آمریکا، انگلستان، استرالیا و کانادا به طور خاص آسیب‌پذیر هستند، چراکه شهریه‌ها را افزایش داده‌اند و در راستای جذب دانشجویان، وام‌های سنگینی به منظور سرمایه‌گذاری در اموری همچون تجهیزات ورزشی و خوابگاه‌ها دریافت کرده‌اند. به طور مثال، انگلستان تا حدی بر بازار دانشجویان بین‌المللی خود متکی است که نهاد مسئول تحصیلات تکمیلی در انگلستان درباره سقوط احتمالی این درآمد به میزان 7 میلیارد پوند در سال تحصیلی جاری هشدار داده است. یا در مثالی دیگر، پایگاه اطلاع‌رسانی دانشگاه‌های استرالیا نیز تخمین زده است که دانشگاه‌های این کشور تا 6/4 میلیارد دلار استرالیا از درآمدهای امسال خود، یعنی چیزی حدود 14 درصد از مجموع درآمدشان را از دست خواهند داد.
5-با این که دانشگاه‌ها همین حالا هم خود را برای کاهش محسوس شهریه‌های دانشجویان بین‌المللی آماده می‌کنند و این شهریه‌ها تاکنون بیشترین سهم را در درآمد اکثر موسسات آموزشی داشته است، هنوز ابعاد این فاجعه برای آنها کاملا روشن نیست.
6- در سال‌های اخیر طبقه متوسط در حال رشد در بازارهای نوظهور، به ویژه چین، منجر به افزایش تعداد درخواست‌های پذیرش شده است. به بیان دیگر، نزدیک به 1 میلیون دانشجوی چینی در حال تحصیل در خارج از کشور خود هستند. این در حالی است که امسال انتظار می‌رود این آمار به شدت سقوط کند. بسیاری از دانشجویان چینی از ابتدای ژانویه امسال، یعنی درست بعد از تعطیلات سال نوی چینی، به دانشکده‌های خود برنگشته‌اند. حتی اگر خوش‌بین باشیم که محدودیت‌های مسافرتی در ماه‌های آینده برداشته شود، آثار ثانویه‌ی این اتفاق از جمله تاخیر در آزمون‌های داخلی و آزمون‌های ضروری زبان انگلیسی برای تحصیل در خارج، لغو رویدادها و تاخیر در فرایند صدور روادید، پا بر جا خواهد ماند.
7-در میان‌مدت، انتظار می‌رود به جهت نگرانی‌های بهداشتی و همچنین کاهش محسوس توان مالی خانواده‌ها برای پرداخت شهریه بر اثر رکود اقتصادی، از میزان درخواست‌های پذیرش برای دانشگاه‌ها کاسته شود. براساس پرسش‌نامه‌ای که نهاد QS، آژانس رتبه‌بندی آموزشی، از 11.000 دانشجو تهیه کرده است، تقریبا نیمی از دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در خارج از کشور خود را داشته‌اند، درخواست خود را لغو کرده و بیش از یک پنجم اعلام کرده‌اند که مقصد تحصیلی خود را تغییر داده یا به کلی برنامه خروج از کشور را رها کرده‌اند.
8-در این راستا، آقای سیمون مارگینسون، از استادان تحصیلات تکمیلی دانشگاه آکسفورد، ادعا می‌کند که دانشگاه‌های سرآمد انگلیسی‌زبان کشورهای آمریکا، انگلیس و استرالیا که میزبان خیل کثیری از دانشجویان بین‌المللی هستند، نظارت‌های حداقلی و دیرهنگامی را در برابر ویروس کرونا اعمال کرده‌اند که این امر موجب خواهد شد چینی‌ها علاقه خود را هر چه بیشتر نسبت به این دانشگاه‌ها از دست بدهند. در همان حال، کشورهای آسیایی همچون کره جنوبی و سنگاپور در حال سرمایه‌گذاری و تقویت وجهه و جذابیت خود برای دانشجویان منطقه هستند. او به زبان ساده‌تر می‌گوید: «چینی‌ها نمی‌خواهند و هندی نمی‌توانند برای تحصیل (به دانشگاه‌های انگلیسی زبان) بیایند.»
9-این روند با فشارهای جمعیتی داخلی نیز همراه خواهد شد. به عبارت دیگر، هم در آمریکا هم در انگلستان تعداد افرادی که در سال‌های آخر نوجوانی خود هستند و آماده ورود به دانشگاه می‌باشند، در حال حاضر رو به کاهش است. این دشواری‌های جدید اقتصادی برای خانواده‌های کم‌درآمد به طور بالقوه می‌تواند روند رو به بهبود دسترسی به آموزش عالی را معکوس سازد.
10-سایر منابع درآمدی دانشگاه‌ها نیز در خطر جدی قرار گرفته‌اند. به طور مثال، بسیاری از دانشگاه‌های بریتانیا با تقاضای کاهش هزینه‌ها و شهریه از جانب دانشجویانی مواجه گردیده‌اند که از فقدان آموزش حضوری درمانده شده‌اند. این دانشگاه‌ها در حال از دست دادن درآمدهای حاصل از خوابگاه‌ها، کنفرانس‌ها، برنامه‌های آموزشی ( معرفی دانشگاه و … ) و همچنین کمک‌های اهدایی عده‌ی اندکی هستند.
11-در این میان، وضعیت دانشگاه‌های دولتی آمریکا از لحاظ کاهش کمک‌های مالی دولت، به مراتب وخیم‌تر از همتایان خصوصی و بین‌المللی آن‌هاست، چرا که درآمدهای مالیاتی آنها به طرز چشمگیری کاهش خواهد یافت. علاوه بر این که دولت تمرکز خود را بیشتر بر تامین مالی خدمات اساسی همچون حوزه‌های بهداشت و سلامت معطوف خواهد کرد تا رسیدگی به بودجه دانشگاه‌ها.
12-علاوه بر مسئله شهریه، کاهش منابع مالی بر یکی دیگر از کارکردهای اصلی آموزش عالی، یعنی پژوهش، تاثیر خواهد گذاشت؛ مسئله‌ای که شهرت آن نقشی کلیدی در رتبه‌بندی‌های بین‌المللی دانشگاه‌ها دارد و به نوبه‌ی خود به جذب اساتید و دانشجویان کمک می‌کند.
13- با کم‌تر شدن شهریه‌های داخلی دانشجویان و منابع مالی برای تحقیق و پژوهش به نسبت بسیاری از هزینه‌های عملیاتی موسسات آموزشی، شهریه دانشجویان بین‌المللی نوعی کمک هزینه فرعی محسوب می‌شد که اکنون مورد تهدید است. سایر منابع مالی اختصاص یافته به پژوهش نیز کاهش یافته‌اند، مانند کمک‌های خیریه‌ای که چه به صورت فردی، چه از طریق کمپین‌های جمع‌آوری کمک مالی در راستای فعالیت‌های پژوهشی به دست می‌آمد.
14-همچنین باید اشاره کرد که نه تنها ساختار موسسات و دانشگاه‌ها دستخوش تغییر خواهند شد، بلکه محتوای آموزشی تحصیلات تکمیلی نیز متحول می‌شود. به گفته لئون بوتشتاین، رییس کالچ برد در نیویورک، به طور کلی تقاضا برای آموزش عالی و برای رشته‌های علوم انسانی و رشته‌های کاربردی همچون بهداشت و سلامت به مراتب بیشتر خواهد شد. به گفته او: «مشکل پیش رو چیزی فراتر از یک فروپاشی اقتصادی است. این یک شوک عظیم فرهنگی برای جامعه‌ای است که در آن زندگی می‌کنیم. این باور عمومی وجود داشته است که تحصیلات موجد و موجب ثروت هستند، نه از دست دادن رفاه.»
15-پاییز پیش رو برای بسیاری از دانشگاه‌ها سرنوشت‌ساز است. هنوز معلوم نیست که وضعیت دانشگاه‌ها به روال عادی بازخواهد گشت یا این که به طور محدود بازگشایی خواهند شد. در هر حال تغییراتی اساسی در آموزش عالی در راه خواهند بود. این تغییرات می‌تواند شامل کاهش بودجه یا تعداد کلاس‌ها، ادغام دانشگاه‌ها و حتی تعطیلی آنها باشد.
16-به گفته سِر لِسزِک، معاون اسبق دانشگاه کمبریج، بیماری‌های همه‌گیر آثاری عظیم به جا می‌گذارند. مردم احتیاجات جدیدی خواهند داشت و شاهد تحولی شگرف در رشته‌های تحصیلی خواهیم بود. اما نقش تاریخی دانشگاه‌ها همین است. آنها به وجود آمده‌اند تا با تغییرات جامعه هماهنگ شوند.